Aleksandri i Madh

I njohur më emrin ''Aleksandri i Madh'' u lind në korrik të vitit 356 p.e.s. në Pela, Maqedoni, nga martesa e mbretit Filip të Maqedonisë dhe mbretëreshës Myrtale, që pas martesës u quajt Olimpi, e bija e Neoptolemit të Epirit. Vdiq më 10 Qershor 323 p.e.s. në moshën 33 vjeçare. Nga e ëma kishte fituar karakter të fortë sundimtari kurse nga Aristoteli, mësuesi i tij maqedonas, dijen dhe kulturën mbi qyteterimet e vjetra. Ai e kaloj edhe një pjesë të fëmijërisë së tij, te dajua në Epir.

Aleksandri adhuronte jashtë mase Akilin, stërgjyshin nga e ëma. Gjatë tërë jetës e ëma e drejtonte në rrugën e lavdisë së përjetshme. Olimpia i thoshte shpesh: “Ti je si Akili, i dënuar nga madhështia jote”.
Jeta e tij u ndërlikua kur Filipi, i sapo ndarë nga Olimpia, bëri një djalë tjetër me gruan e re, Euridiçen.

Atëherë, kur froni për të nuk ishte më aq i sigurtë, u largua bashkë me të ëmën në pallatin mbretëror të Epirit ku festoi edhe martesën e dajës së tij, mbretin i Epirit, të atin e Pirro Burrit (Epirit). Më pas shkoi në Iliri për të organizuar një paraqitje të armatosur kundër të atit, që kishte ndër mend t’ia linte pushtetin djali të tij të dytë. Pak kohë pas largimit Filipi II vritet dhe Aleksandri u shpall mbret, sepse djali i dytë ishte ende foshnje.

Në ato kushte Aleksandri vendosi të vinte në jetë planin e të atit, për pushtimin e Azisë. Për këtë i hodhi sytë perandorisë më të madhe të kohës, Persisë. Kaloi në Azi me ushtri të vogel, por më e stërvitura e kohës. Pushtoi së pari qytet-shtetet e Azisë së Vogël, së bashku me Egjiptin. Më pas u përball me Persinë, me mbretin Dari III në tre përleshje. E parë u bë në vitin 331 para epokës sonë në Isos, kundër një ushtrie dy herë më e madhe në numër. E dyta në Gaugamel në vitin 329, pra dy vjet më vonë, ku ushtria perse kishte 250 mijë njerëz ndaj 40 mijë te trupave te tij. E fundit ishte në Granikë. Në të tre përleshjet Aleksandri pati tre fitore të jashtëzakonshme! Perandoria më e madhe e kohës u rrëzua nga një burrë i vetëm! Pas pushtimit të Persisë, Aleksandri u drejtua edhe më në lindje, drejt Indisë, në kërkim të fundit të botës.

Një pjesë e ushtarëve mbetën në ato vise dhe pasardhësit, ndonëse kanë kaluar 22 shekuj, krenohen me atdheun e tyre të parë. Pushtoi edhe shumë vise në Indi dhe Azinë Qëndrore, por nuk arriti të realizonte ëndrrën e tij dhe u detyrua të tërhiqet. Kjo për arsye se ushtarët e tij u lodhën nga 8 vite lufte të pandërprerë. Për t’i dënuar ushtarët, Aleksandri zgjodhi kthimin më të vështirë, ndaj një pjesë vdiqën rrugës. Asnjë ushtri në botë nuk kishte vuajtur kaq shumë gjatë tërheqjes, përveç asaj të Napoleonit, prej kthimit nga Rusia më 1812.

Në kohën kur po përgatiste një ekspeditë të re për të pushtuar tërë botën perëndimore, temperatura e lartë e shtriu në shtrat dhe pas nëntë ditësh vdiq, në vitin 325 para erës sonë.

Aleksandri i Madh ka mbetur në kujtesë me rininë e përhershme, si stërgjysh Akili, idhulli i tij. Burrat që kanë bërë historinë në vitet e mëvonshme si: Pirroja Burri i Epirit, Napoleoni arbëresh e shumë të tjerë, e patën Aleksandrin shembull të tyre. Shqiptarët kanë të drejtë të krenohen me këtë hero legjendar.
Ai në flamurin e Maqedonisë mbante shqiponjën 2-krerëshe, të cilën e mbanin edhe Epiriotët dhe Ilirët.

Deri më sot, vlerësohet si njeriu që ka patur pasurinë më të madhe të botës.
Ai shkeli tre kontinente dhe mbasi u kthye nga India, kishte një ëndërr që të bashkonte Europën, Azinë dhe pjesën veriore të Afrikës në një Shtet të vetëm.

Ai u martua me Roksanën dhe lindi një djalë që i vuri po të njëjtin emër.
Në të gjithë botën që ai shkeli ndërtoj 10 Aleksandri. Ishin qytete të mëdha për kohën, në të cilat ai la qytetërimin ilir në to (dhe jo grek siç deformohet tani historia; sipas interesit, se kush shtet është më i madh dhe ka ekonomi të fuqishme bën edhe historinë). Prandaj, në ato vende ka akoma edhe sot shumë fjalë ilire (kujtojmë popullsinë me emrin Kalash (që vjen nga fjala kalorës edhe të lashtë).

Po si ta vërtetojmë më mirë që Aleksandri ishte ilir?
Fare e lehtë. Shqyrtojmë emrin e tij, i cili vjen nga pellazgjishtja e Homerit. (Pellazgët janë paraardhësit e Ilirëve). Tek Iliada, Homeri thotë se mbreti Priam (Prij + jam, jam ai që prij) kishte një vajzë me emrin Kasandra, e cila parashikonte të ardhmen dhe kur do të lindte djali, ajo parashikoi që ai do të shkatërronte gjithë botën nga luftërat. Dhe meqë kjo ishte një ëndërr e keqe, djalit ia vunë emrin Aleksandër. Pra, Aleksandër (a + lig + andër) një ëndërr e lig, e keqe.
Pra, emri i tij jep më qartë që ai vinte jo vetëm nga familje me prejardhje pellazge, por edhe që emri i tij shqipërohet vetëm me Shqipen e sotme dhe me as një gjuhë tjetër në botë.

Mendohet të ketë lindur në Matin e Sotëm, prandaj dhe ka patur nofkën i Madh (Mathi – është quajtur Mati në kohën Ilire). Këtë gjë mund ta vërtetoni lehtësisht. Në fillim të filmit të Skënderbeut, sulltani i thotë atij: - po të vë emrin Iskander (Aleksandër), meqë ti je nga i njëjti vend që ishte dhe Aleksandri i Madh dhe po të jap titullin Bej.....

p.s. ju lutemi mos ngatërroni vendasit e asaj kohe megjithëse ai vend quhej Maqedoni tamam si sot. Po dikur, deri para shekullit VII-XI kur ndodhën edhe ardhjet masive sllave në Ballkan, Maqedonia ishte e populluar me ilir, ndërsa tani me shqiptar dhe sllavë.